บทบาทของครูในทัศนะอิสลาม

บทบาทของครูในทัศนะอิสลาม

........................................................

อิสลามได้ให้ความสำคัญยิ่งต่อการศึกษาหาความรู้ซึ่งถือเป็นหนทางที่จะนำไปสู่การศรัทธาและการปฏิบัติตนเพื่อแสดงความโปรดปรานของพระผู้เป็นเจ้า ด้วยความสำคัญของการศึกษา อิสลามจึงยกย่องและให้เกียรติแก่ผู้ศึกษาหาความรู้ และปราชญ์ผู้ให้ความรู้หรือครูผู้สอน ดังหลักฐานจาก อัลกรุอ่านและอัลฮาดีษ 

ท่านศาสดาได้กล่าวไว้ว่า และผู้เดินทางแสวงหาความรู้ พระผู้เป็นเจ้าจะทำให้ง่ายขึ้นสำหรับเขาหนทางไปสู่ทรวงสวรรค์      (รายงานโดย อาบูฮูรอยเราะฮฺ   มุสลิม  อิบนุมาญะฮฺ  ติรมิซี) 

เทคนิคการสอน  แนวคิดของอิหม่าม ฆอซาลี  มีทัศนะว่าครูที่ดีต้องรู้จริงในเนื้อหาที่จะสอน และการสอนทุกครั้งจะต้องมีการเตรียมพร้อมในแผนการสอนล่วงหน้า มิฉะนั้นแล้วการเรียนการสอนก็จะไม่มีประสิทธิภาพ 

นอกจากนั้นท่านยังเชื่ออีกว่าผู้สอนที่ยังไม่มีการเตรียมล่วงหน้า เขาผู้นั้นได้ปฏิบัติในสิ่งที่อธรรมของบรรดาผู้ที่เรียนนอกจากนี้ อิม่ามฆอซาลี ยังให้ความสำคัญต่อความรู้เดิมของนักเรียน ท่านเชื่อว่าความรู้เดิมยังส่งผลให้นักเรียนมีการพัฒนา ยังสอดคล้องกัลป์หลักทฤษฏีการถ่ายโยงความรู้ของนักจิตวิทยา และการศึกษาสมัยใหม่   

แนวคิดของอิบนุญามาอะฮฺ  บทบาทและหน้าที่ของครูที่ดีตามแนวคิดของอิบนุญามาอะฮฺ สามารถสรุปได้ดังนี้

1.ให้วิชาความรู้ และการสอนนั้นอยู่เหนือประโยชน์ส่วนตัว

2. มีคุณธรรม จรรยาบรรณในการสอน

3. มีความเชี่ยวชาญและเข้าใจในสาขาการสอน

4. มีความเข้าใจในด้านการศึกษาทั่วไปและคุ้นเคยกับสาขาวิชานั้น

5. มีความเข้าใจเกี่ยวกับสถานการณ์ปัจจุบันและสิ่งแวดล้อมทางสังคม

6. มีความเข้าใจที่ดีเกี่ยวกับสังคมผู้เรียนและความแตกต่างระหว่างบุคคลและข้อจำกัดของพวกเขา

7. มีความยุติธรรมกับผู้เรียนทุกคน

8. ปฏิบัติต่อนักเรียนด้วยความรักและปฏิบัติด้วยความอดทน

9.ให้ความสนใจต่อการแต่งกายและบุคลิกภาพโดยทั่วไปของตนเองและนักเรียน 

แนวคิดของมูฮัมหมัดอิบนุ ซะอฺนูน          มูฮัมหมัด อิบนุซะอฺนูน เป็นนักศึกษาของผู้รู้ทางศาสดา ท่านได้แสนอทฤษฏีทางการศึกษาและได้ให้ทัศนะเกี่ยวกับคุณลักษณะหรือคุณสมบัติของครูโดยแบ่งได้แบ่งเป็นสามด้าน ด้วยกันคือ

1. คุณลักษณะของทางด้านวิชาการ

2. การท่งจำอัลกุรอ่านและรู้กฎของการอ่านและการท่องจำ

3. มีความรู้ทางด้านฟิกฮฺ

4. มีความรู้ทางด้านหลักไวย์กรณ์และทักษะการเขียนภาษอาหรับมีความเกี่ยวข้องกับภาษาอาหรับ

5. มีความสามารถในการพูดและศาสตร์ทางด้ายร้อยกลอน  ร้อยแก้ว  วรรณคดีทั่วไป 

แนวคิดของ (chaudhi and sagih )1980          ได้เสนอบทบาทของครูในการทำหน้าที่การสอนการศึกษาทางศาสนาดังนี้

1. มีความเข้าใจเกี่ยวกับความรู้ทางด้านจิตวิทยา

2. มีทักษะ ความจริงใจ และความเสียสละที่ยิ่งใหญ่ในการชี้นำจิตวิญญาณของเด็กสู่แนวทางวิชาความรู้ศาสนาและประสบการณ์ที่ถูกต้อง

3.ได้ฝึกอ่านอัลกุรอ่านอย่สางถูกต้องตามหลักตัจวีค

4.ได้ศึกษาวัฒนธรรมอิสลามอย่างลึกซึ้ง ทั้งทางด้านเกี่ยวกับสถาบัน และหน้าที่ประวีติศาสตร์ และพัฒนาการ ผลกระทบและการท้าทายในยุคปัจจุบัน

5. มีความรู้ทางด้านภาษอาหรับ

6. มีความรู้ทางด้านจิตวิทยา ปรัชญา  การศึกษาตามทัศนะอิสลาม

7.รู้จักใช้เทคนิคและวิธีการสมัยใหม่ในการจัดการเรียนการสอน และสามารถประยุกต์ใช้ในสื่อการสอน 

หลักคำสอนของศาสนาอิสลามได้กำหนดบทบาทของครูที่ดีดังนี้          ครูต้องเป็นที่ซื่อสัตย์เป็นที่ไว้เนื้อเชื่อใจของบุคคลทั่วไป ไม่พัดจากลับกลอก หรือหน้าไหว้หลังหลอก ต้องเป็นพูดที่พูดสัจจะ ไม่ฉ้อโกง หรืเบียดบังเอาพูดอื่นมาเป็นของตนในทางที่มิชอบ ครูต้องให้อภัยซึ่งกันและกัน ไม่ผูกพยาบาทกัน ต้องให้อภัยซึ่งกันและกัน-  ครูต้องวางตนให้เป็นคนซื่อสัตย์สุจริตและเที่ยงธรรม แม้ว่าเขาได้แต่งตั้งให้เป็นผู้ชี้ขาดในเรื่องหนึ่ง-  เรื่องใดก็จงวินิจฉัยด้วยความเที่ยงธรรม-  ครูต้องให้เกียรติแก่ผู้อื่น-  ครูต้องมีความอดทนในสิ่งที่ประสบ-  ครูไม่ดูถูกดูหมิ่นแก่เพื่อนร่วมงาน-  ครูต้องหมั้นหาความรู้วิชาเพิ่มเติม          

อุลามาอฺและการปฏิบัติ

1.ความล้มเหลวของอิสลามเป็นผลมาจากผู้ที่ชั่วช้า

2. อุลามาอฺจะถูกเหยียดหยามเนื่องจากจิตใจที่ตายด้านสติปัญญาของมนุษย์ถูกแบ่งออกเป็น 4  จำพวก         

-  ผู้รู้ที่รู้ว่าตนเอง เขาคืออาลิม จงเชื่อและปฏิบัติตามเขา         

-  ผู้รู้ที่รู้ว่าตนเองรู้ เขาคืออาลิมที่นอนหลับ ดังนั้นจงปลุกเขา         

-  ผู้ไม่รู้และรู้ว่าตนเองไม่รู้ เขาคือผู้ต้องการทางนำ ดังนั้นจงสั่งสอนเขา         

-  ผู้ไม่รู้และรู้ว่าตนเองไม่รู้ เขาคือคนโง่เขลา จงทิ้งเขาไปเสียไมรู้และไม่รู้ว่าตนเองไม่รู้ เขาคือคนโง่เขลา จงทิ้งเขาไปเสีย         

3. บุคคลหนึ่งจะไม่ถูกเรียกว่าผู้รู้ นอกจากเขาจะร่ำเรียนเสียก่อนและจะไม่เรียกบุคคลหนึ่งว่าผู้รู้หากเขาไม่ปฏิบัติ         

4. คนญาฮิล คือ ผู้ที่ไม่ปฏิบัติในสิ่งที่ตนเองรู้         

5. ผู้รู้ทุกคนมึนเมา ยกเว้นผู้ที่ปฏิบัติในความรู้ของเขา 

วิชาความรู้ที่มีประโยชน์

1. ความรู้มี  2  ประเภท                   

1.1 ความรู้ที่อยู่ที่ปลายลิ้น                   

1.2 ความรู้อยู่ที่หัวใจ

2. ส่งเสริมให้วิงวอนขอให้ได้รับความรู้ที่มีประโยชน์และขอให้ห่างไกลจากความรู้ที่ไม่มีประโยชน์ 

การเผยแพร่ความรู้

1. การเริ่มต้นความรู้คือการเงียบ ต่อมาคือการฟัง  ท่องจำ  ปฏิบัติ แล้วจึงเผยแพร่มัน

2. อย่าขี้เหนียววิชาความรู้ เมื่อรู้แล้วจงเผยแพร่แก่ผู้อื่น3. ผู้ใดที่ปกปิดซ่อนเร้นความรู้เขาจะประสบกับ 

3  ประการเขาจะตายไปในขณะที่ความรู้ก็จะตายตามด้วยจะถูกทดสอบด้วยผู้ปกครองที่อธรรมเขาจะหลงลืมความรู้ที่เคยท่องจำมาแล้ว

ที่มา : http://learners.in.th/blog/banggo/91086